Zijlijn / Linea Lateralis
Residenties
- 03.06 > 13.06.2021
- 26.04 > 02.05.2021
- 25.01 > 14.02.2021
- 07.01 > 12.01.2021
Onder water hoor je vaak veel verder dan je kunt zien. Dat is zeker zo in onze Noordzee, daar zie je vaak niet meer dan een paar meter. Onder water reist geluid veel verder dan licht en dus kun je verder horen dan zien. Daarom is geluid van groot belang voor het zeeleven. Ze rekenen er op voor hun communicatie, navigatie, voedselvoorziening en voortplanting. De onderwaterwereld is een wereld die bij uitstek bestaat uit geluid, een taal die voor ons mysterieus is, soms letterlijk buiten ons bevattingsvermogen valt.
Maar de Noordzee is ook de drukst bevaren zee ter wereld, en daarnaast boren we er naar olie, bouwen we er windmolenparken, en vissen we naar voedsel. Elke vierkante centimeter van de Noordzee kent wel, op één of andere manier, een menselijke aanwezigheid. Vaak is de aanwezigheid te merken in de vorm van geluid, want al die activiteit maakt de Noordzee ook de luidste zee ter wereld.
Zijlijn / Linea Lateralis is een artistiek onderzoek naar de relatie tussen de biofonie (geluid gemaakt door zeeleven), en de antropofonie (geluid voortkomend uit menselijke activiteit). Stijn maakte eerst onderwater geluidsopnames langs de kust van België, van de Westerschelde tot Duinkerken. Daarna reisde hij naar Noorwegen om in de wateren rond Bergen nog meer opnames te maken en zo het geluidslandschap aan zowel de zuid- als de noordgrens van de Noordzee vast te leggen. Trouw aan zijn naam brengt Zijlijn deze geluiden in een laterale structuur. 6 luidsprekers op een lijn spelen een compositie gemaakt met de opnames van de Noordzee. De rij luidsprekers staat tegenover een rij monsterpotten: negen monsterbuizen met zeewater van de belangrijkste opnamelocaties. De installatie verkent variaties in zowel kleine als grote bewegingen in het geluid, waarbij de toeschouwer de keuze heeft om dichtbij te komen of op afstand te blijven. De toeschouwer is in feite zijn of haar eigen fader en ervaart de compositie, en de balans tussen biofonie en antropofonie, bij elke nieuwe luisterpositie opnieuw.De titel van de installatie, Zijlijn of Linea Lateralis, verwijst naar het orgaan in bepaalde vissen dat drukvariaties in het water detecteert, en verbonden is met hun gehoor. Deze zijlijn is ontstaan uit hetzelfde proto-orgaan waaruit onze eigen oren zijn ontstaan.
Commissioned by Concertgebouw Bruges
Conceived, created & composed by Stijn Demeulenaere
Production: Kunstenwerkplaats I Co-production: Concertgebouw Brugge, iMAL — Art Center for Digital Cultures & Technology I In collaboration: with STUK — House for Dance, Image and Sound, Lydgalleriet Bergen, ZSenne ArtLab I Supported by The Flemish Community & The Flemish Community Commission of the Brussels Capital Region I Recordings by Stijn Demeulenaere I Recording assistants: Anders Bibow Olsen, Kjetil Høidal, Ioana Mandrescu, Kevin Trappeniers & Julien Ortuno I Noise maps courtesy of JOMOPANS I Video trailer by Daniel Demoustier
With the help of Kevin Trappeniers, Ioana Mandrescu, Anders Bibow Olsen, Kjetil Høidal, Julien Ortuno, Jan Haelters, Popi Gkikopoulou, Wim Pauwels, Karlien Vanhoonacker, Lieve Demin, Charlotte De Somviele, Eva Welkenhuyzen, Jan De Moor, Jeroen Vanacker, Ana Ascencio, Gilles Helsen, Julie Lillien Porter, Nikki Sheth, Stéfan Piat, Leander Schönweger, Johan Vandermaelen, Jana Winderen, Philip Janssens, Daniel Demoustier, Marie du Chastel, Kristoff Demeulenaere, Luc Emiel Rooman, Rosa Auber-kraft, Lewi Moors, the Royal Belgian Institute of Natural Sciences, Jan Seys, the Flanders Marine Institute, the Sea Mammal Research Unit of the Scottish Ocean Institute, Niels Kinneging, JOMOPANS, Ohme, the Notam Spatial Audio Salon, and the crews at Kunstenwerkplaats VZW, Concertgebouw Brugge, iMAL, STUK, Lydgalleriet Bergen and ZSenne ArtLab. My sincere gratitude to all of you.